Είναι πιθανόν, κάποια παιδιά να εκδηλώσουν επιβλαβή συμπεριφορά προς άλλα ανήλικα άτομα, συνήθως νεαρότερα στην ηλικία από το παιδί δράστη. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ήδη επίγνωση του κινδύνου της σεξουαλικής κακοποίησης που ασκούν ενήλικες στα παιδιά.
Υπάρχει, επίσης, αυξανόμενη κατανόηση ότι η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά υφίστανται αυτή τη μορφή βίας από κάποιον που γνωρίζουν και εμπιστεύονται συχνά. Δυστυχώς όμως, πολύ λίγοι ενήλικες αναγνωρίζουν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι δυνατόν να αποτελούν κίνδυνο για άλλα παιδιά.
Στην πραγματικότητα, πάνω από το ένα τρίτο του συνόλου της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών διαπράττεται από κάποιον κάτω από την ηλικία των 18 χρόνων. Η δυσκολία αντιμετώπισης αυτής της συνθήκης έγκειται, κατά κύριο λόγο, στο γεγονός πως οι ενήλικες δυσκολεύονται να αποδεχτούν ότι τα παιδιά ή οι έφηβοι που γνωρίζουν είναι ικανοί να εκμεταλλευτούν σεξουαλικά τους άλλους.
Επιπλέον, δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνει κάποιος τη διαφορά μεταξύ φυσιολογικής σεξουαλικής περιέργειας και, ενδεχομένως, καταχρηστικής συμπεριφοράς. Τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα, ενδέχεται να συμμετέχουν σε ακατάλληλες αλληλεπιδράσεις, χωρίς να κατανοούν τον βλαβερό αντίκτυπο που έχουν στους άλλους. Για τον λόγο αυτό, είναι πιο χρήσιμο να μιλάμε για σεξουαλικά «επιβλαβή» συμπεριφορά ενός παιδιού και όχι σεξουαλικά «καταχρηστική» συμπεριφορά.
Χρησιμοποιείται ο όρος σεξουαλικά «επιβλαβής» συμπεριφορά σε περιπτώσεις παιδιών μικρής ηλικίας, που μπορεί να συμμετέχουν σε ακατάλληλες αλληλεπιδράσεις, χωρίς να κατανοούν τον βλαβερό αντίκτυπο που έχουν στους άλλους. Τα παιδιά, από την ηλικία των 4 ή 5 ετών, μπορεί – εν αγνοία τους – να εκδηλώνουν σεξουαλικά «επιβλαβείς» συμπεριφορές.
Συνήθως, το παιδί ή το νεαρό άτομο που προκαλεί τη βλάβη είναι μεγαλύτερο σε ηλικία από το θύμα. Συχνά, το παιδί που υπέστη κακό, νιώθει άβολα ή είναι συγχυσμένο σχετικά με το τι συμβαίνει, μπορεί όμως και να αισθάνεται ότι αυτό συμμετείχε πρόθυμα ή να κατηγορεί τον εαυτό του για την ύπαρξη αυτής της κατάστασης.
Πολλές φορές, το ένα ή και τα δύο παιδιά δεν καταλαβαίνουν ότι η συμπεριφορά είναι «επιβλαβής». Οι σεξουαλικά «επιβλαβείς» συμπεριφορές από τα παιδιά και τους νέους είναι δυνατόν να κυμαίνονται από τον πειραματισμό, «που έχει πάει πολύ μακριά», μέχρι τη σοβαρή σεξουαλική κακοποίηση.
Γιατί κάποια παιδιά βλάπτουν σεξουαλικά άλλα παιδιά
Οι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά βλάπτουν σεξουαλικά άλλους είναι περίπλοκοι, ποικίλοι και όχι πάντα προφανείς. Κάποιες φορές, μπορεί να σχετίζονται με συναισθηματικούς παράγοντες. Ορισμένα παιδιά μπορεί να έχουν γίνει μάρτυρες σωματικής ή ψυχικής βίας στο σπίτι. Μπορεί να έχουν εκτεθεί σε σεξουαλικού περιεχομένου ταινίες, ηλεκτρονικά παιχνίδια ή υλικά που τους προκαλούν σύγχυση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα παιδί ή έφηβος μπορεί να δράσει με μια παρόρμηση, χωρίς κακή πρόθεση, με αποτέλεσμα να προκαλέσει βλάβη στον εαυτό του ή σε άλλα παιδιά.
Όποιοι και αν είναι οι λόγοι, χωρίς βοήθεια από επαγγελματία, κάποιοι σεξουαλικά κακοποιημένοι νέοι θα συνεχίσουν να κακοποιούν σεξουαλικά παιδιά ως ενήλικες πια. Είναι σημαντικό να ζητήσουμε συμβουλές και άμεση βοήθεια, όταν υπάρχει οποιαδήποτε ανησυχία ή ερώτηση σχετικά με ένα παιδί ή έναν έφηβο.
Η επαγγελματική βοήθεια και συμβουλή χρειάζονται, για να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο στήριξης ενός παιδιού στη διαχείριση οποιωνδήποτε σχετικών παρορμήσεων. Ένα από τα δυσκολότερα ζητήματα για τους γονείς είναι να ανακαλύψουν ότι το παιδί τους μπορεί να έχει κακοποιήσει σεξουαλικά κάποιο άλλο παιδί. Σε αυτή την περίπτωση, η άρνηση, ο θυμός και το σοκ είναι φυσιολογικές αντιδράσεις.
Αν δεν ανταποκριθούμε γρήγορα και με ευαισθησία, το αποτέλεσμα για το σύνολο της οικογένειας μπορεί να είναι καταστροφικό. Για τον λόγο αυτό, είναι ζωτικής σημασίας να απευθυνθούμε το συντομότερο σε ειδικούς επαγγελματίες για συμβουλές, σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε, εάν υποψιαζόμαστε ότι κάτι δεν πάει καλά.
Η έγκαιρη βοήθεια για το παιδί ή το νεαρό άτομο και την οικογένειά του μπορούν να κάνουν πραγματικά τη διαφορά. Τα στοιχεία δείχνουν ότι όσο πιο νωρίς πάρουν βοήθεια τα παιδιά, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να τα εμποδίσουμε να προχωρήσουν σε μη επιτρεπτές συμπεριφορές και τόσο πιο ικανά καθίστανται να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να ελέγχουν τη συμπεριφορά τους.
Επειδή μια γρήγορη και άμεση ανταπόκριση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιβλαβών συνεπειών για όλη την οικογένεια, είναι σημαντικό να πάρουμε επιστημονικές συμβουλές για το πώς θα ενεργήσουμε, αμέσως μόλις αντιληφθούμε τα προειδοποιητικά σημάδια. Το πρώτο βήμα, συνεπώς, είναι να αναγνωρίσουμε την αξία του να μιλάμε με κάποιον άλλον.
Ισχυροί δείκτες κινδύνου για επιβλαβή συμπεριφορά
Από τη θέση μας, ως γονείς, ειδικοί ή εκπαιδευτικοί, παρατηρούμε πολυποίκιλες συμπεριφορές στα παιδιά. Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας πως, κάποιες από αυτές που εκδηλώνουν, αρχικά μπορεί να μην τις θεωρήσουμε ως ανησυχητικές, εντούτοις όμως δεν αποκλείεται να υποδηλώνουν αυξημένη πιθανότητα θυματοποίησης άλλων παιδιών. Μερικές από αυτές είναι οι ακόλουθες:
- Συνήθως ελαχιστοποιούν, δικαιολογούν ή αρνούνται την επίδραση των ακατάλληλων συμπεριφορών τους στους άλλους.
- Κάνουν τους άλλους να νιώθουν άβολα, με το να αγνοούν τα κοινωνικά σήματα για τα προσωπικά ή σεξουαλικά όρια και τα όρια των άλλων.
- Προτιμούν να περνούν τον χρόνο τους με πιο νεαρά παιδιά και όχι με συνομήλικους.
- Επιμένουν για φυσική επαφή με ένα παιδί, ακόμη και όταν το παιδί αντιστέκεται.
- Απαντούν σεξουαλικά σε τυπικές, φιλικές χειρονομίες ή χειρονομίες αγάπης (π.χ. αγκαλιά, φιλί στο μάγουλο).
- Προσφέρουν αλκοόλ, ναρκωτικά, σεξουαλικό υλικό ή ακατάλληλα «προνόμια» στα νεαρότερα άτομα.
- Εκδηλώνουν τη σεξουαλικότητα και την επιθετικότητα στη γλώσσα ή τη συμπεριφορά.
- Συμμετέχουν σε σεξουαλική κακοποίηση, διαδικτυακά ή προσωπικά, με κάποιο άτομο και εξαναγκάζουν για οποιαδήποτε σεξουαλική αλληλεπίδραση.
- Προωθούν τους νεότερους ή τα λιγότερο ισχυρά παιδιά, και όχι τους ομολόγους τους, να εξερευνήσουν τη σεξουαλική τους περιέργεια.
- Δείχνουν αδυναμία ελέγχου των ακατάλληλων σεξουαλικών συμπεριφορών που συνδέονται με άλλο παιδί, ενώ αυτό ζητά να σταματήσουν.
- Παίρνουν τα μικρότερα παιδιά σε «μυστικούς» τόπους για να παίξουν «ειδικά» παιχνίδια γδυσίματος και αγγίγματος.
Είναι σημαντικό, εν κατακλείδι, όλοι οι ενήλικες να γνωρίζουν τις πληροφορίες που απαιτούνται για την αναγνώριση δυνητικά επιβλαβών δραστηριοτήτων σε πρώιμο στάδιο και να ζητήσουν βοήθεια, ώστε να μπορούν να σταματήσουν τις συμπεριφορές αυτές. Κάθε ενήλικας που νοιάζεται, φροντίζει ή έχει την ευθύνη και την επιμέλεια παιδιών έχει την ευκαιρία, τόσο ως εκπαιδευτικός όσο και ως πρότυπο, να δείξει σε αυτά πώς να αλληλεπιδρούν χωρίς να βλάπτουν τους άλλους, είτε είναι ακόμη παιδιά είτε αργότερα ως ενήλικες. Οι ενήλικες έχουν την επιπρόσθετη ευθύνη να διασφαλίσουν ότι όλα τα παιδιά που έχουν εμπλακεί σε μια επιβλαβή σεξουαλική κατάσταση, ανεξάρτητα από τον ρόλο τους, έχουν τη βοήθεια που χρειάζονται για υγιή και παραγωγική ζωή.
Το παρόν άρθρο στηρίχθηκε σε μελέτες και πορίσματα του διεθνούς οργανισμού Stop It Now!
Μπορείτε να ενημερωθείτε σχετικά στην ιστοσελίδα https://www.stopitnow.org/sites/default/files/documents/files/do_children_sexually_abuse_other_children_0.pdf
