Ο εθισμός στα διαδικτυακά παιχνίδια αποτελεί συμπεριφορικό εθισμό που χαρακτηρίζεται από υπερβολική ή καταναγκαστική χρήση διαδικτυακών παιχνιδιών ή βιντεοπαιχνιδιών που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή ενός ατόμου.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συμπεριέλαβε την Διαταραχή Εθισμού στα Διαδικτυακά Παιχνίδια κατά την 11η αναθεώρηση του εγχειριδίου στατιστικής ταξινόμησης των ασθενειών τον Ιούνιο του 2018.
Κριτήρια διάγνωσης
Η υπερβολική χρήση διαδικτυακών παιχνιδιών ή βιντεοπαιχνιδιών μπορεί να έχει μερικά ή όλα τα συμπτώματα της τοξικομανίας ή άλλων ψυχολογικών εξαρτήσεων. Κάποιοι παίκτες ασχολούνται περισσότερο με τις αλληλεπιδράσεις τους στο παιχνίδι παρά με την ευρύτερη ζωή τους.
Οι παίκτες μπορούν να παίζουν πολλές ώρες την ημέρα, να παραμελούν την προσωπική τους υγιεινή, την διατροφή τους, να διαταράσσουν τον βιορυθμό στον ύπνο, να παίζουν στον χώρο εργασίας τους αν είναι ενήλικες, να αποφεύγουν τηλεφωνικές κλήσεις από φίλους ή να μιλάνε μόνο για την εμπειρία τους στα διαδικτυακά παιχνίδια ή βιντεοπαιχνίδια.
Έτσι τα διαγνωστικά κριτήρια καθορίζονται παρακάτω ως εξής:
- Υπερβολική ενασχόληση με διαδικτυακά παιχνίδια (από 6 ώρες και πάνω ημερησίως) και όταν το άτομο δεν ασχολείται με αυτά σκέφτεται συνεχώς παλαιότερα παιχνίδια ή πώς/πότε θα ξαναπαίξει.
- Συμπτώματα στέρησης, όπως εκνευρισμός, ευερεθιστότητα, άγχος ή λύπη, όταν το άτομο δεν μπορεί να παίξει ή προσπαθεί να ξεπεράσει τον εθισμό.
- Συνεχώς αυξανόμενη ανάγκη για παιχνίδι με αποτέλεσμα να καταναλώνει περισσότερο χρόνο ή να αναζητά πιο έντονη συγκίνηση.
- Αδυναμία να μειώσει τον χρόνο ενασχόλησης με τα διαδικτυακά παιχνίδια/ βιντεοπαιχνίδια παρόλο που αναγνωρίζει το πρόβλημα.
- Απώλεια ενδιαφέροντος για άλλες δραστηριότητες.
- Συνέχιση της ενασχόλησης με τα διαδικτυακά παιχνίδια/ βιντεοπαιχνίδια παρά τις αρνητικές συνέπειες λόγω παραμέλησης των υποχρεώσεων (καθυστερεί να πάει στο σχολείο ή στην δουλειά, ξοδεύει πολλά χρήματα, συγκρούεται με σημαντικούς άλλους).
- Παραπλάνηση της οικογένειας και των φίλων σχετικά με τον πραγματικό χρόνο που ξοδεύει για την ενασχόληση με τα διαδικτυακά παιχνίδια/ βιντεοπαιχνίδια.
- Χρησιμοποιεί την ενασχόληση με τα διαδικτυακά παιχνίδια/ βιντεοπαιχνίδια για να ανακουφίσει τα αρνητικά συναισθήματα (άγχος, κατάθλιψη, ενοχή, απόγνωση).
- Σοβαρός κίνδυνος απώλειας ή πραγματική απώλεια εργασίας, προσωπικών σχέσεων, σπουδών, καριέρας.
Για να θεωρηθεί ότι ένα άτομο πάσχει από την διαταραχή θα πρέπει να παρουσιάζει σταθερά πέντε από τα κριτήρια για ένα χρόνο.
Θεραπεία
Μέχρι τώρα έχουν γίνει λίγες κλινικές μελέτες και καμία μετα-ανάλυση δεν έχει ολοκληρωθεί, επομένως η έρευνα βρίσκεται ακόμα στα προκαταρκτικά στάδια. Οι πιο αποτελεσματικές θεραπείες φαίνεται να είναι, όπως και με άλλες εξαρτήσεις, ένας συνδυασμός ψυχοφαρμακολογίας, ψυχοθεραπείας και προγραμμάτων δώδεκα βημάτων.