Αγαπητοί γονείς,
Όταν ένας γονιός βάζει όλες του τις δυνάμεις στο σπίτι και στο παιδί, μπορεί εύκολα να χαθεί μέσα στις υποχρεώσεις χωρίς να το καταλάβει. Η μέρα γεμίζει με πράγματα που πρέπει να γίνουν: φαγητό, σχολείο, δραστηριότητες, δουλειά, τακτοποίηση στο σπίτι, υποστήριξη στο διάβασμα. Κάποια στιγμή, αυτός ο ρυθμός γίνεται τόσο φυσικός που μοιάζει αυτονόητος. «Έτσι είναι», σκέφτεται ο γονιός. «Έτσι πρέπει».
Όμως αυτό που λείπει σ’ αυτή την προσπάθεια είναι η συναισθηματική διαθεσιμότητα. Ο ψυχικός χώρος μέσα στην ημέρα για να υπάρξει εκείνη η ζεστή, ήρεμη παρουσία. Όμως, όταν δεν υπάρχει χώρος για προσωπική ανάσα, κάποια στιγμή εμφανίζεται μια αίσθηση βαριάς, μελαγχολικής κόπωσης. Μερικές φορές μπορεί να είναι απλώς ένα συνεχές σφίξιμο μέσα στην ημέρα, μια αίσθηση ότι δεν υπάρχει χρόνος ούτε για πέντε λεπτά ηρεμίας.
Πολλοί γονείς λειτουργούν με συνέπεια, τρέχουν για όλα, είναι αποτελεσματικοί αλλά νιώθουν ότι έχουν χαθεί στον αυτόματο πιλότο. Σαν να έχουν ξεχάσει για λίγο τον άνθρωπο πίσω από τον ρόλο.Η γονεϊκή παρουσία δεν είναι μόνο φροντίδα και οργάνωση. Είναι και συναισθηματική ποιότητα. Είναι το βλέμμα του γονέα που ακουμπά με τρυφερότητα το παιδί, το χιούμορ που σβήνει την ένταση ένα δύσκολο απόγευμα, η ηρεμία στην επίλυση συγκρούσεων. Αυτά δεν προκύπτουν όταν κάποιος είναι ψυχικά αδρανής. Η φροντίδα του εαυτού δεν είναι πολυτέλεια, ούτε εγωισμός. Είναι βασικό κομμάτι της γονεϊκότητας. Δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι μεγάλο. Μπορεί να είναι δέκα λεπτά χωρίς διακοπή. Ένας καφές με ησυχία. Ένας μικρός χαλαρός περίπατος. Μια σκέψη που δεν θα την διακόψει κανείς.Μικρές στιγμές που σας δίνουν ανάσα. Σας υπενθυμίζουν ότι είστε άνθρωπος με ανάγκες και με ψυχικό βάθος που αξίζει χώρο.
Εδώ θέλω να σταθώ λίγο παραπάνω. Γιατί για να υπάρξουν αυτά τα δέκα λεπτά, ο γονιός πρέπει πρώτα να πιστέψει ότι τα δικαιούται. Πολλοί κουβαλούν μέσα τους μια παλιά, επίμονη ιδέα: ότι η παύση σημαίνει αδυναμία, ότι η ξεκούραση είναι υποχώρηση, ότι ο καλός γονιός δεν σταματά ποτέ. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη μοναξιά από το να ντρέπεσαι που είσαι εξαντλημένος.Το παιδί ωφελείται όταν βλέπει έναν ενήλικα που φροντίζει τον εαυτό του. Μαθαίνει ότι η ζωή δεν είναι μόνο καθήκον. Ότι οι ανάγκες έχουν χώρο. Ότι η ισορροπία είναι τρόπος να γίνουμε πιο σταθεροί, όχι λιγότερο αφοσιωμένοι.
Η γονεϊκότητα δεν είναι επίδοση. Είναι μακρά διαδρομή. Και σε μια διαδρομή, εκείνος που κάνει στάσεις για ανάσα και αναστοχασμό έχει μεγαλύτερη αντοχή, μεγαλύτερη καθαρότητα και περισσότερες πιθανότητες να φτάσει στον σωστό προορισμό.
Με εκτίμηση,
Τριανταφυλλιά Γαροφαλάκη
Παιδοψυχίατρος