Αγαπητοί γονείς,
Η εφηβεία είναι μια περίοδος γεμάτη αλλαγές, έντονα συναισθήματα και δοκιμασίες. Οι έφηβοι αναζητούν ταυτότητα, θέλουν να ανήκουν σε ομάδες, θέλουν να «μετρούν» και συχνά δοκιμάζουν τα όρια. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι σπάνιο να εμπλακούν –άθελά τους ή όχι– σε καταστάσεις βίας, εκφοβισμού ή συμπλοκών. Ο ρόλος του γονέα, περισσότερο από ποτέ, είναι να είναι εκεί: όχι απαραιτήτως με ελεγκτικό τρόπο, περισσότερο με την ουσιαστική παρουσία του.
Καθημερινή παρατήρηση χωρίς υπερβολή
Μάθετε να διαβάζετε τα σημάδια. Ένας έφηβος που αλλάζει ξαφνικά συμπεριφορά –γίνεται επιθετικός, απόμακρος, ή υπερβολικά νευρικός– ίσως βιώνει κάτι που δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί. Αντιστοίχως, ένα παιδί που κλείνεται στον εαυτό του, αποφεύγει το σχολείο ή παρουσιάζει σωματικά συμπτώματα χωρίς εμφανή λόγο (π.χ. πονοκεφάλους, ναυτία), ίσως είναι θύμα εκφοβισμού. Μην παραβλέπετε αυτές τις μεταβολές – είναι σήματα κινδύνου που αξίζουν τη φροντίδα σας.
Εποπτεία στις ψηφιακές ζωές τους
Η βία και ο εκφοβισμός δεν είναι μόνο φυσικοί – συχνά συμβαίνουν στο διαδίκτυο, μέσω social media και ομαδικών chats. Δεν προτείνουμε να παραβιάζετε την ιδιωτικότητα του παιδιού σας αλλά να συζητάτε ανοιχτά για το τι βλέπει, τι δημοσιεύει και πώς του συμπεριφέρονται οι άλλοι online. Θέστε κανόνες, κυρίως δημιουργήστε κλίμα εμπιστοσύνης, ώστε να σας μιλήσει αν κάτι συμβεί.
Μάθετε στο παιδί σας να αναγνωρίζει τα όριά του και των άλλων
Οι έφηβοι χρειάζονται καθοδήγηση στη διαχείριση των συναισθημάτων τους – ειδικά του θυμού, της ζήλιας και της απόρριψης. Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει ότι η βία δεν είναι ποτέ λύση, ούτε δείγμα δύναμης. Ταυτόχρονα, εκπαιδεύστε το να λέει «όχι», να αποχωρεί από τοξικές καταστάσεις και να ζητά βοήθεια.
Ανοιχτός διάλογος, χωρίς φόβο ή ενοχές
Οι έφηβοι μιλούν μόνο όταν νιώθουν ότι δεν θα κριθούν. Ακούστε με ψυχραιμία, χωρίς να τους προσβάλλετε ή να τους κατακρίνετε.
Το παράδειγμά σας είναι πιο δυνατό από τα λόγια σας
Οι έφηβοι δεν ακούνε μόνο τι λέτε – παρατηρούν πώς ζείτε. Πώς λύνουν οι γονείς τους τις διαφωνίες; Πώς ζητούν συγγνώμη; Πώς σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους; Το παράδειγμα που δίνετε είναι το σημαντικότερο μάθημα ζωής
Δεν μπορείτε να ελέγχετε τα πάντα, αλλά μπορείτε να είστε το πιο σταθερό σημείο στη ζωή του παιδιού σας.
Με εκτίμηση,
Τριανταφυλλιά Γαροφαλάκη
Παιδοψυχίατρος